Rosyjski powiesciopisarz, dramaturg i publicysta, uwazany za prekursora socrealizmu. Przewodniczacy Zwiazku Pisarzy ZSRR (1934-1936). Jego prawdziwe nazwisko brzmialo Alieksiej Maksimowicz Pieszkow. Po smierci rodziców wychowywala go babcia, juz w wieku 11 lat musial zarabiac na siebie. Pracowal jako dziennikarz, próbowal tez swoich sil na uniwersytecie w Kazaniu. W srodowisku studenckim zapoznal sie z literatura marksistowska i zostal aktywista, wkrótce aresztowany, znalazl sie pod stalym nadzorem policyjnym. Debiutowal w 1892 r. opowiadaniem Makar Czudra, opisujacym tragiczna milosc dwojga mlodych Cyganów. W 1896 r. ozenil sie; na swiat przyszlo dwoje dzieci, po kilku latach jednak malzenstwo rozstalo sie, a od 1904 r. towarzyszka zycia Gorkiego byla aktorka i dzialaczka polityczna Maria Andrejewa (1868-1953). Pierwsza zona, Jekatierina Pieszkowa (1876-1965), zajmowala sie pomoca wiezniom politycznym, takze polskim. W 1900 r. Gorki zawarl osobista znajomosc z Antonem Czechowem i Lwem Tolstojem, niedlugo potem z Leninem. W styczniu 1905 za deklaracje rewolucyjnych przekonan zostal aresztowany, w lutym zwolniono go za kaucja pod presja zachodnioeuropejskiej opinii publicznej (glos w jego sprawie zabrali m.in. Anatole France, Auguste Rodin, Edmondo de Amicis i Giacomo Puccini). Bral udzial w rewolucji burzuazyjnej 1905 r., wstapil do Rosyjskiej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej. W 1906 r. odwiedzil Ameryke. W latach 1906-1913 ze wzgledów politycznych i zdrowotnych przebywal we Wloszech, na Capri, prowadzil tam szkole partyjna dla robotników, a w 1910 zaprzyjaznil sie z Feliksem Dzierzynskim, byl redaktorem bolszewickich czasopism. Wybuch rewolucji bolszewickiej przyjal z dystansem, krytykowal metody, staral sie zmieniac nastawienie rewolucjonistów do inteligentów. Od 1921 r. Gorki przebywal znowu na emigracji, najpierw w Niemczech, nastepnie we Wloszech. W 1926 r. powstal w Zwiazku Radzieckim film Matka na podstawie powiesci 1926 (fabule filmowano jeszcze dwukrotnie, w latach 1955 i 1989). Na czesc pisarza nazywano w Rosji ulice, fabryki, a nawet miasto i samolot (Tupolew ANT-20). Sam Gorki odwiedzal ZSRR, a w 1932 r., na osobiste zaproszenie Stalina, wrócil tam na stale i zostal pierwszym przewodniczacym Zwiazku Pisarzy. Nasilajace sie stalinowskie represje jego równiez dotykaly, m.in. przebywal w areszcie domowym. W 1934 r. zmarl Maksim Pieszkow, syn Gorkiego. W dwa lata pózniej umarl sam pisarz, na pogrzebie jego trumne niesli Stalin i Molotow. Odpowiedzialnosc za jego smierc przypisywano NKWD, pod takim zarzutem skazano i rozstrzelano Gienricha Jagode, ówczesnego szefa aparatu bezpieczenstwa ZSRR.
- Ur.
- 28 marca (16 marca wg starego stylu) 1868 w Niznym Nowogrodzie
- Zm.
- 18 czerwca 1936 w Moskwie
- Najwazniejsze dziela:
- Matka, Mieszczanie, Wrogowie, Na dnie, Dziecinstwo
Dieser Download kann aus rechtlichen Gründen nur mit Rechnungsadresse in A, B, BG, CY, CZ, D, DK, EW, E, FIN, F, GR, H, IRL, I, LT, L, LR, M, NL, PL, P, R, S, SLO, SK ausgeliefert werden.






